Tạm dừng câu chuyện của Cựu tổng thống Donal Trump để tiếp đến sự kiện được quốc tế quan tâm về Tổng thống Nga Putin bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh liên quan tới trục xuất trẻ em. Nhưng liệu điều này có nghĩa là nhà lãnh đạo Nga sẽ thực sự có khả năng phải hầu tòa?

Các quốc gia thành viên ICC có nghĩa vụ thực hiện lệnh bắt giữ ông Putin và ủy viên tổng thống Nga về quyền trẻ em, Maria Lvova-Belova, nếu họ đi đến những quốc gia này.

Công tố viên ICC Karim Khan khi được hỏi liệu bất kỳ quốc gia nào trong số 123 quốc gia thành viên ICC có nghĩa vụ bắt giữ ông Putin nếu ông đặt chân đến không, đã trả lời rằng “Đúng vậy”.

Dù điều đó có thể gây khó khăn cho việc đi lại của ông Putin, ICC không có lực lượng cảnh sát riêng để thực thi lệnh của mình và hoàn toàn dựa vào cách hành xử của các quốc gia ICC.

Các quốc gia không phải lúc nào cũng thực hiện theo phán quyết như vậy, đặc biệt khi nó liên quan đến một nguyên thủ quốc gia đương nhiệm như ông Putin.

Cựu lãnh đạo Sudan Omar al-Bashir đã đến thăm một số quốc gia thành viên ICC bao gồm Nam Phi và Jordan mặc dù có lệnh bắt giữ của ICC.

Matthew Waxman, giáo sư tại Trường Luật Columbia, cho biết đây là “một bước rất quan trọng của ICC nhưng khả năng ông Putin bị bắt là rất mong manh”.

Nga, giống như Hoa Kỳ và Trung Quốc, không phải là thành viên của ICC.

Moscow đã bác bỏ các lệnh chống lại ông Putin. Nga không dẫn độ công dân của mình trong mọi trường hợp.

Người phát ngôn Điện Kremlin cho biết Nga “không công nhận thẩm quyền của tòa án này và vì vậy từ quan điểm pháp lý, các phán quyết của tòa án này là vô hiệu”.

Trên thực tế, Nga đã ký Quy chế Rome thành lập tòa án nhưng không phê chuẩn để trở thành thành viên, và sau đó rút lại chữ ký theo lệnh của ông Putin vào năm 2016, sau khi ICC mở cuộc điều tra về cuộc chiến năm 2008 ở Georgia. Chính vì vậy ông Putin khó có thể bị kết án vì tội ác chiến tranh “trừ khi có sự thay đổi chế độ ở Nga”.

Tuy nhiên, lịch sử đã chứng kiến một số nhân vật cấp cao cuối cùng phải đối mặt với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh. 

 “Có rất nhiều ví dụ về những người nghĩ rằng họ nằm ngoài tầm kiểm soát của luật pháp… họ đã phải hầu tòa. “Hãy nhìn Milosevic hoặc Charles Taylor”

ICC đã kết án cựu lãnh đạo Liberia, Charles Taylor, vào năm 2012 về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.

Cựu Tổng thống Serbia Slobodan Milosevic chết trong phòng giam ở The Hague năm 2006 khi đang bị xét xử tội diệt chủng tại tòa án tội ác chiến tranh Nam Tư.

Hành động mới nhất sau lệnh bắt của ICC, ngày 18/3 ông Putin đã đến Crimea để đánh dấu kỷ niệm ngày sáp nhập bán đảo này từ Ukraine vào năm 2014.

Ông Putin đã được chào đón bởi Thống đốc vùng Sevastopol do Nga bổ nhiệm và được đưa đến thăm một trung tâm dành cho trẻ em và trường nghệ thuật mới.——